Wypadanie włosów to problem, który dotyka zarówno kobiet, jak i mężczyzn, bez względu na wiek. Codzienna utrata 50-100 włosów jest zjawiskiem naturalnym. Wiele osób zaczyna jednak zauważać niepokojące przerzedzenia, garści włosów na szczotce lub zakola pogłębiające się z miesiąca na miesiąc, a to już może świadczyć o ich nadmiernym wypadaniu. Nie zdają sobie one sprawy, że przyczyn takiego stanu może być wiele i zazwyczaj są one ze sobą powiązane. Aby skutecznie przeciwdziałać temu problemowi, należy zrozumieć mechanizmy, jakie rządzą cyklem życia włosa oraz poznać czynniki, które mogą go zaburzać. Co więc wpływa na wypadanie włosów?
Co to jest naturalne wypadanie włosów i kiedy zaczyna się nadmierne ich wypadanie?
Każdy włos przechodzi swój cykl życia, który kończy się jego wypadnięciem. Normalnym zjawiskiem jest codzienna utrata kilkudziesięciu włosów. Nowe pasma wyrastają na miejsce starych i proces ten jest tak naprawdę niezauważalny, dopóki równowaga pomiędzy wzrostem a utratą włosów nie zostanie zaburzona. Problem pojawia się, gdy włosów wypada znacznie więcej niż przybywa.
Kiedy zauważy się, że na szczotce lub pod prysznicem zostaje zbyt dużo włosów, a fryzura traci objętość, warto zastanowić się, co może być tego przyczyną. Dlaczego wypadają włosy? Nadmierne wypadanie włosów może być sygnałem zaburzeń hormonalnych, niektórych problemów zdrowotnych, niedoborów składników i minerałów w diecie, stresu lub chorób skóry głowy. W wielu przypadkach istotne jest szybkie działanie i konsultacja ze specjalistą, który pomoże określić źródło problemu i zaproponować skuteczne leczenie.
Jak wygląda cykl życia włosa i dlaczego jego zaburzenia powodują wypadanie?
Cykl życia włosa składa się z trzech głównych faz:
- anagenu (faza wzrostu),
- katagenu (faza przejściowa),
- telogenu (faza spoczynku).
Czasem wyróżnia się również egzogen, czyli moment wypadnięcia włosa. Faza anagenu może trwać nawet kilka lat i to właśnie wtedy włos intensywnie rośnie. W momencie, gdy coraz więcej pasm przechodzi w fazę telogenu, a mniej w fazę wzrostu, może dojść do nadmiernego wypadania i osłabienia fryzury. Zaburzenia cyklu włosa mogą być efektem działania wielu czynników – od wewnętrznych, jak hormony czy choroby, po zewnętrzne, jak stres lub pielęgnacja. Gdy cykl ten zostaje zakłócony, mieszki włosowe przestają funkcjonować prawidłowo, a włosy stają się cieńsze, słabsze i szybciej wypadają.
Czy geny i hormony mają wpływ na wypadanie włosów?
Predyspozycje genetyczne to jedna z najczęstszych przyczyn łysienia, zwłaszcza u mężczyzn. Tzw. łysienie androgenowe ma podłoże dziedziczne i związane jest z nadwrażliwością mieszków włosowych na działanie dihydrotestosteronu (DHT), pochodnej testosteronu. Proces ten powoduje stopniowe skracanie fazy wzrostu włosa, miniaturyzację mieszków i przerzedzenie fryzury, szczególnie na skroniach i czubku głowy.
Hormony mają ogromne znaczenie również u kobiet. Wahania poziomu estrogenów, progesteronu i hormonów tarczycy wpływają na kondycję włosów, a już w szczególności w czasie ciąży, połogu, menopauzy czy po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej. Również podwyższony poziom prolaktyny lub zaburzenia wydzielania kortyzolu, czyli hormonu stresu, mogą prowadzić do telogenowego wypadania włosów.
Jakie choroby mogą być odpowiedzialne za nadmierną utratę włosów?
Niektóre choroby autoimmunologiczne, jak np. Hashimoto, toczeń rumieniowaty czy łysienie plackowate, powodują nie tylko osłabienie organizmu, ale i bezpośrednie uszkodzenia mieszków włosowych. Układ odpornościowy zaczyna atakować własne komórki, a włosy wypadają całymi ogniskami. W takich przypadkach bardzo ważne jest leczenie podstawowej przyczyny problemu i wspomaganie wzrostu włosów równolegle z terapią choroby. Inne choroby ogólnoustrojowe również mogą wpływać na kondycję włosów. Niektóre choroby, jak zaburzenia pracy tarczycy, zespół policystycznych jajników, cukrzyca, AZS lub ŁZS, łuszczyca, choroby nerek, zaburzenia odżywiania czy anemia mogą osłabiać organizm na tyle, że włosy zaczynają wypadać garściami. Wzmożone wypadanie włosów może być również objawem zaburzeń psychicznych, takich jak depresja czy zaburzenia lękowe. Zdarza się także po przejściu infekcji wirusowej, takiej jak grypa czy Covid-19. Często dochodzi do tzw. łysienia telogenowego, które występuje kilka tygodni po przebytej chorobie, kiedy organizm próbuje się zregenerować.
Jak pielęgnacja włosów wpływa na ich wypadanie?
Codzienna i świadoma pielęgnacja włosów ma ogromne znaczenie dla ich kondycji, elastyczności i trwałości. Niewłaściwe nawyki, jak np. zbyt częste mycie nieodpowiednimi szamponami, korzystanie z suszarki ze zbyt wysoką temperaturą czy przetrzymywanie dłużej mokrych włosów mogą prowadzić do problemów ze skalpem, a w konsekwencji do wzmożonego wypadania. Z kolei częste wiązanie włosów w ciasny kok lub kucyk czasem powoduje tzw. łysienie trakcyjne, czyli wypadanie włosów “z pociągania”. Włosy stają się łamliwe, matowe i bardziej podatne na wypadanie. Warto także dodać, że niedokładne spłukiwanie kosmetyków, zbyt rzadkie albo nieskuteczne peelingi skóry głowy, częste sięganie po suche szampony lub nadmiar produktów stylizujących bez odpowiedniego oczyszczenia może osłabiać cebulki włosowe i powodować podrażnienia skóry głowy.
Bardzo ważne w pielęgnacji jest stosowanie łagodnych preparatów dostosowanych do potrzeb skóry głowy, a także regularne nawilżanie i odżywianie skalpu. Warto na co dzień unikać szamponów z silnymi substancjami myjącymi (SLS, SLES), a zamiast tego wybierać produkty oparte na łagodniejszych detergentach. Masaż skóry głowy podczas mycia poprawia mikrokrążenie i wspiera pracę mieszków włosowych. Odpowiednia pielęgnacja to nie tylko kwestia estetyki – to również skuteczna profilaktyka wypadania włosów.
Jakie kosmetyki stosować, aby zapobiec wypadaniu włosów?
Odpowiedni zestaw do pielęgnacji włosów z najwyższej jakości kosmetykami ma bezpośredni wpływ na ich wzmocnienie i ograniczenie nadmiernego wypadania. Warto sięgać po szampony i wcierki wzmacniające, które zawierają takie składniki aktywne jak kofeina, aminexil, biotyna, keratyna, pantenol czy ekstrakty roślinne np. z pokrzywy, skrzypu polnego, czarnej rzepy. Takie formuły wspomagają ukrwienie skóry głowy, stymulują cebulki do wzrostu oraz wzmacniają strukturę włosa na całej długości. Istotne jest również unikanie nakładania na skalp kosmetyków z dużą ilością silikonów, alkoholi i drażniących konserwantów, które mogą negatywnie wpływać na pracę cebulek czy przesuszyć skórę głowy. Jak wtedy o nią zadbać, przeczytasz w naszym artykule: Sucha skóra głowy - co zrobić, by ją odżywić i nawilżyć?
Dobrym uzupełnieniem codziennej pielęgnacji są specjalistyczne wcierki oraz oleje i sera do skóry głowy. Produkty tego typu działają bezpośrednio u nasady włosa, gdzie stymulują mikrokrążenie i poprawiają odżywienie mieszków włosowych. Ich regularne stosowanie przynosi widoczne efekty już po kilku tygodniach. Dodatkowo pomocne może być przyjrzenie się diecie i zapewnienie organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych, mikroelementów i witamin. Wsparciem mogą okazać się suplementy na włosy, np. w formie herbaty.
